Βασιλίσκος: Τα μυστικά του βασιλιά των φιδιών.

Πολλά είναι τα φρικαλέα και τρομερά τέρατα του κόσμου, με κάποια να κατέχουν εξέχουσα θέση στην λίστα των πλασμάτων αυτών, προκαλώντας τους χειρότερους εφιάλτες. Σε αυτά τα τέρατα συγκαταλέγεται, φυσικά, και ο Βασιλίσκος. Όπως αποκαλύπτει η ετυμολογία του ονόματος του (Βασιλίσκος = μικρός βασιλιάς) το πλάσμα αυτό κατέχει θέση βασιλιά ανάμεσα στα τρομακτικά πλάσματα και συγκεκριμένα αυτή του βασιλιά των φιδιών. Το καθόλου μικρό αυτό τρομερό πλάσμα, λοιπόν, είναι ένα από τα πιο αρχαία και διαδεδομένα τέρατα στην Ελληνική, Ρωμαϊκή και μεσαιωνική μυθολογία και «κρυπτοζωολογία». Είναι ο εφιάλτης κάθε μάγου, muggle και πλάσματος που θα συναντήσει – με κάποιες εξαιρέσεις – αλλά και αντικείμενο μελέτης κάθε μαγικοζωολόγου. Τα μυστικά του Βασιλίσκου είναι πολλά κι επειδή το φίδι είναι στη μόδα και η ιστορία της Ναγκίνι έρχεται ξανά στο κινηματογραφικό προσκήνιο με την ταινία «Φανταστικά Ζώα: Τα Εγκλήματα του Γκρίντελβαλντ», είμαστε έτοιμοι να μοιραστούμε κάποια από αυτά μαζί σας.

Οι πρώτες αναφορές στον Βασιλίσκο:

Αναφορές στο Βασιλίσκο υπάρχουν από την αρχαιότητα με την πυκνότητά τους να αυξάνεται την εποχή του Μεσαίωνα, με την έξαρση της επιστήμης του φυσιοδίφη. Πρώτος ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος στη Φυσική Ιστορία του το 79 μ.Χ. αναφέρει ως Βασιλίσκο ένα πολύ δηλητηριώδες φίδι που εντοπίζεται  στην περιοχή της Κυρηναϊκής. Ήταν δε ο Άγιος Ισίδωρος της Σεβίλλης ο πρώτος που ανέφερε τον Βασιλίσκο ως βασιλιά των φιδιών.

Οι μορφές του Βασιλίσκου:

Στο βιβλίο Ο Χάρι Πότερ και η Κάμαρα με τα Μυστικά ο Βασιλίσκος παρουσιάζεται σαν ένα τεράστιο φίδι που μπορεί να φτάσει τα 50 πόδια μήκος, με σκούρο πράσινο φολιδωτό δέρμα και κίτρινα μάτια που πετρώνουν όποιον τα κοιτάξει. Οι φολίδες του δέρματος του Βασιλίσκου έχουν την ιδιότητα, όπως κι αυτές του δράκου, να αντικρούουν τα ξόρκια που εξαπολύονται εναντίον τους. Ο Βασιλίσκος, όμως, έχει κι άλλες μορφές σύμφωνα με διάφορες πηγές. Μια από τις πιο συνηθισμένες μορφές θέλει τον Βασιλίσκο ως μια πελώρια σαύρα με παραπάνω από τέσσερα πόδια. Η μορφή που αναπαρίσταται στα βιβλία της Τζ. Κ. Ρόουλινγκ είναι επίσης γνωστή. Η τελευταία μορφή που δίνει η παράδοση στο Βασιλίσκο είναι ιδιαίτερη καθώς αποτελεί συνδυασμό ερπετού και κόκορα και παρουσιάζεται έτσι στο ελληνικό και υπέροχο κόμικς «Μυθοναύτες».

Η τελευταία μορφή του Βασιλίσκου τον κάνει να μοιάζει με το Κόκατρις, ένα άλλο είδος πλάσματος με ιδιότητες που μοιάζουν με αυτές του Βασιλίσκου. Πολλές φορές Βασιλίσκος και Κόκατρις λανθασμένα συγχέονται ενώ κάποιες άλλες πηγές αναφέρουν τον Βασιλίσκο ως εξέλιξη του Κόκατρις – σαν τα Pokemon ένα πράγμα. Άλλο ένα τέρας που συγχέεται με τον Βασιλίσκο είναι ο Κατώβλεπας, μυθικό πλάσμα του οποίου ένα μόνο βλέμμα επιφέρει το θάνατο. Τα τρία αυτά πλάσματα που λανθασμένα κάποιοι θεωρούν ότι είναι το ίδιο πλάσμα έχουν ένα κοινό στοιχείο: ένα μικρό λοφίο στο κεφάλι τους σαν στέμμα – εξού και ο “Βασιλίσκος”.

Ο πρώτος Βασιλίσκος, γέννηση, βιολογία και δεινόσαυροι:Ο πρώτος μάγος που δημιούργησε και τον πρώτο Βασιλίσκο λέγεται πως ήταν στην Αρχαία Ελλάδα ο σκοτεινός μάγος Έρπος ο Αφελής. Ο αρχαίος αυτός μάγος έβαλε ένα αυγό κότας να το κλωσήσει ένας φρύνος (οκ) και εγένετο ο πρώτος Βασιλίσκος. Βέβαια οι απόψεις διίστανται και όπως συμβαίνει με τους περισσότερος μύθους τα πράγματα περιπλέκονται από ένα σημείο και ύστερα. Πολλοί μελετητές – μάγοι ή Μαγκλ,  άγνωστο έως τώρα –  υποστήριζαν ότι για να γεννηθεί ένας Βασιλίσκος έπρεπε να κλωσήσει κόκορας εφτά χρονών αυγό ερπετού ή φρύνου, χωρίς το τσόφλι (μόνο εκείνος ήξερε πώς θα γινόταν αυτό!). Από την άλλη το Κόκατρις υποστηρίζεται ότι γεννιόταν με τον τρόπο που δημιούργησε τον πρώτο Βασιλίσκο ο Έρπος. Από αυτή τη σύγχυση μπερδεύονται και τα δυο πλάσματα στην τέχνη και αποκαλύπτεται μια μεγάλη επιστημονική αλήθεια. Μπορεί το Κόκατρις να συγχέεται με το Βασιλίσκο στον μύθο και τις ιστορίες, όμως τα προηγούμενα χρόνια οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι υπήρχαν δεινόσαυροι με φτερά που έχουν ως πιο κοντινό σημερινό απόγονο την κότα. Έτσι από ότι φαίνεται οι φυσιοδίφες του Μεσαίωνα  ασχολούνταν με ένα συνονθύλευμα μύθου με επιστημονικές αποφύσεις, αποκαλύπτοντας άθελά τους την εξελικτική σχέση πτηνών και ερπετών.

Οι ιδιότητες του Βασιλίσκου:

Πλασμένος μέσα από τη μαύρη μαγεία ο Βασιλίσκος διαθέτει εξαιρετικά δυνατές και θανατηφόρες ικανότητες. Ο Άγιος Αλβέρτος ο Μέγας, επίσκοπος της Κολωνίας (1200-1280) αναφέρει στο βιβλίο του «Δε ανιμάλιβυς» το θανατηφόρο βλέμμα του Βασιλίσκου και την ιδιότητα των σταχτών από το κάψιμο του πλάσματος να μετατρέπουν το ασήμι σε χρυσό, γεγονός που τον συνδέει και με την αλχημεία.  Από την άλλη ο Άγγλος λόγιος Αλεξάντερ Ντεκάμ είχε ήδη αναφέρει από τον 12^ο αιώνα ότι είναι η διαφθορά του αέρα που αποτελεί το κύριο όπλο του Βασιλίσκου.  Η ανάσα του δηλητηρίαζε καθετί έμβιο γύρω από τη φωλιά του, τα ποτάμια μολύνονταν μόνιμα, τα πουλιά που πετούσαν γύρω του έπεφταν λιπόθυμα, ενώ από όπου περνούσε άφηνε άγονη έρημο, γεγονότα που δικαιολογούν την ιδιότητα του δηλητηρίου του να καταστρέφει μέχρι και Πεμπτουσιωτές.

Στο Ο Χάρι Πότερ και η Κάμαρα με τα Μυστικά η ιδιότητα που μας παρουσιάζεται πιο έντονα είναι αυτή του θανατηφόρου βλέμματος του Βασιλίσκου και της πετροποίησης που προκαλούσε, όπως το βλέμμα της Μέδουσας. Όταν ένα θύμα κοιτούσε τον Βασιλίσκο έμμεσα μέσω κάποιας αντανάκλασης ή άλλου αντικειμένου, τότε πετροποιούνταν με μόνη σωτηρία το αντίδοτο από Μανδραγόρα. Τέτοιες περιπτώσεις θυμάτων ήταν οι Ερμιόνη Γκρέιντζερ, Τζάστιν-Φιντς Φλέτσλει, Κόλιν Κρίβι, η γάτα του Φιλτς, κυρία Νόρρις, ακόμη και το φάντασμα του Σχεδόν Ακέφαλου Νικ. Εν αντιθέσει με τους προαναφερθέντες, η άτυχη Μυρτιά Ουόρεν δηλαδή η Μυρτιά που Κλαίει αντίκρισε άμεσα τα κίτρινα μάτια του Βασιλίσκου βρίσκοντας ακαριαίο θάνατο.

Ο Βασιλίσκος του Σάλαζαρ Σλίθεριν:

Ο Βασιλίσκος που προκάλεσε όλα τα παραπάνω ανήκε φυσικά στον Σάλαζαρ Σλίθεριν. Ο ερπετόφωνος ιδρυτής του Χόγκουαρτς που προωθούσε την ιδέα των γαλαζοαίματων μάγων, κατασκευαστής και της Κάμαρας των Μυστικών μεγάλωσε και ανέθρεψε τον Βασιλιά των Φιδιών – σαν κατοικίδιο θα λέγαμε. Η Κάμαρα με τα Μυστικά κατασκευάστηκε με σκοπό να φιλοξενεί μόνο καθαρόαιμους μάγους αποτελώντας παράλληλα το σπίτι του Βασιλίσκου. Ο Σάλαζαρ Σλίθεριν, χρησιμοποιώντας την ικανότητά του ως ερπετόφωνος, έβαλε σε βαθύ ύπνο τον Βασιλίσκο του αποτρέποντάς τον από την γήρανση, με αποτέλεσμα να ζήσει τουλάχιστον χίλια χρόνια. Ο μόνος που μπορούσε να τον ξυπνήσει και να ανοίξει και την Κάμαρα με τα Μυστικά ήταν ένας πραγματικός του απόγονος. Το 1943, λοιπόν, ο απόγονος του, Τομ Μόρβολο Ριντλ, ο μετέπειτα Άρχοντας Βόλντεμορτ, ανοίγοντας την Κάμαρα ξύπνησε παράλληλα και τον Βασιλίσκο, γεγονός που επαναλήφθηκε έμμεσα μέσω ενός Πεμπτουσιωτή του το 1992. Στα τότε γεγονότα ο Βασιλίσκος βρήκε το θάνατο από τον Χάρι Πότερ με το λάβωμα του σπαθιού του Γκόντρικ Γκρίφιντορ από ασήμι ξωτικών.

Οι Βασιλίσκοι και ο Κόσμος των Μάγων:

Η εκτροφή Βασιλίσκων στον κόσμο των Μάγων απαγορεύτηκε την εποχή του Μεσαίωνα. To Υπουργείο Μαγείας είχε θεσπίσει νόμο επιθεώρησης κάθε ενεργού κοτετσιού στο μαγικό κόσμο. Το να παρατυπήσει, όμως, κάποιος ήταν εύκολο κρύβοντας το εκκολαπτόμενο αυγό κατά τον έλεγχο του υπουργείου. Η εκτροφή βέβαια μπορούσε να γίνει μόνο από ερπετόφωνους, μια σπάνια ικανότητα, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν περιπτώσεις Βασιλίσκων σε διάστημα από το 16^ο  αιώνα μέχρι το 1943, όπως αναφέρει ο Νιουτ Σκαμάντερ στο βιβλίου του «Φανταστικά Ζώα και Που Βρίσκονται».

Οι εχθροί του Βασιλίσκου:

Ο Βασιλίσκος διέθετε αρκετούς εχθρούς και σχεδόν όλοι μικρότεροι σε μέγεθος από εκείνον. Ο αιώνιος εχθρός του Βασιλίσκου είναι οι αράχνες και όπως αναφέρει o αρχηγός των Ακρομαντούλα Άραγκογκ αρνούνται ακόμη και να αναφέρουν το όνομά του. Η νυφίτσα και ο φοίνικας έχουν ανοσία στο βλέμμα του Βασιλίσκου αποτελώντας επίσης εχθρούς του.  Οι νυφίτσες μάλιστα χρησιμοποιούν όπως αναφέρουν οι πηγές ένα φυτό που αντέχει το δηλητήριο του Βασιλίσκου όταν τραυματιστούν στη μάχη μαζί του, ενώ τα δάκρυα του φοίνικα αποτελούν επίσης αντίδοτο.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η σχέση ανάμεσα στη νυφίτσα και τον Βασιλίσκο καθώς η νυφίτσες ανήκουν στην ίδια οικογένεια με τις ενυδρίδες, αγαπημένο ζώο της Τζ. Κ. Ρόουλινγκ και η μορφή του προστάτη της Ερμιόνης Γκρέιντζερ. Η Ερμιόνη – όπως πάντα – προσπάθησε να βοηθήσει του φίλους της ενάντια στον εχθρό, στη δεδομένη περίπτωση τον Βασιλίσκο, όμως αυτός ο εχθρός είχε ιδιαίτερη σχέση μαζί της. Η Τζ. Κ. Ρόουλινγκ για άλλη μια φορά μας εκπλήσσει με το βάθος και τις ρίζες της έμπνευσης των χαρακτήρων της εξυψώνοντας ξανά την ποιότητα του έργου της.

Κίτρινα, θανατηφόρα μάτια, δηλητηριώδης ανάσα, σουρσίματα και ερπετικά λόγια να ακούγονται μέσα από τους τοίχους, αν δεν έχετε σπαθί από ασήμι ξωτικών ή κάποιο φίλο φοίνικα τότε καλό θα ήταν να μην συναντήσετε Βασιλίσκο ούτε στους χειρότερους εφιάλτες σας.